nhapmontamly

Trong tâm lý học, tâm lý bao gồm các khía cạnh như nhận thức, và nhân cách, cũng như cảm xúc được được nhận diện một cách có ý thức hoặc vô thức. Còn hành vi không chỉ là hành động của cá nhân, mà còn là sự phản ứng và hồi đáp đối với kích thích từ môi trường hoặc bên trong, có hoặc không có mục đích. Tâm lý là một loại hành vi ẩn đặc biệt, có ảnh hưởng đến hành vi quan sát thấy. Tâm lý học ban đầu tập trung vào tâm lý hoặc hành vi, nhưng sau này đã nhận thấy sự liên kết chặt chẽ giữa chúng vì phân tích tâm lý có thể dựa trên việc quan sát hành vi hoặc suy luận hành vi từ tâm lý nên trong tâm lý và hành vi đều là đối tượng nghiên cứu của tâm lý học.

Chưa có một thống kê chính thức được chấp nhận rộng rãi nhưng để hình dung về số lượng các chuyên ngành hoặc hơn thì có thể lấy 54 phòng ban phụ trách mảng nội dung khác nhau về tâm lý của Hiệp hội Tâm lý học Hoa Kỳ làm ví dụ. Những chuyên ngành được phân biệt với nhau bởi sự khác biệt về sự tập trung các đối tượng, khái niệm, môi trường và mục đích cụ thể của từng chuyên ngành. Trong đó có những chuyên ngành phổ biến như tâm lý học sinh học, nhận thức, phát triển, nhân cách, xã hội, bất thường, lâm sàng, tham vấn, pháp chứng, pháp luật, sức khoẻ, thể thao, học đường, giáo dục, tổ chức và công nghiệp...

Trước tiên phải khẳng định "bác sĩ tâm lý" là một cách gọi có thể mường tượng đúng công việc chăm sóc sức khoẻ tinh thần cho cá nhân, cộng đồng song hiểu sai về mặt bản chất của người thực hiện công việc đó. Không có cái gọi là "bác sĩ tâm lý" mà chỉ có bác sĩ tâm thần, chuyên gia trị liệu tâm lý, nhà tâm lý học lâm sàng, tham vấn. Hơn nữa, tâm lý học có nhiều chuyên ngành và có thể ứng dụng vào trong nhiều hoạt động công việc, lĩnh vực khác nhau và sức khoẻ tinh thần chỉ là một trong số nhiều mảng nội dung của tâm lý học. Do đó, học tâm lý học không nhất định (hoặc duy nhất chỉ) trở thành "bác sĩ tâm lý". Theo thống kê của APA có tới khoảng 143 nghề nghiệp có thể sử dụng bằng cử nhân và tiến sĩ tâm lý học để làm việc tại Hoa Kỳ.

Nhà tâm lý lâm sàng và bác sĩ tâm thần, mặc dù cùng chăm sóc sức khoẻ tâm thần (tinh thần, tâm lý) nhưng khác biệt ở nền tảng giáo dục và phương pháp điều trị. Bác sĩ tâm thần đào tạo y khoa rồi chuyên sâu vào tâm thần học, sử dụng thuốc và dược lý để giảm triệu chứng. Trong khi đó, nhà tâm lý lâm sàng học về tâm lý con người, giao tiếp, và sử dụng lý thuyết tâm lý, thường tập trung vào yếu tố tâm lý-xã hội, không sử dụng thuốc. Sự khác biệt này thể hiện đa dạng và sự phong phú của lĩnh vực tâm lý học và tâm thần học, cung cấp các phương pháp đa dạng để chăm sóc sức khoẻ tâm thần.

Để trở thành nhà tâm lý học, bạn cần có ít nhất bằng cử nhân tâm lý học. Sau khi tốt nghiệp đại học, bạn cần học cao học để có thể có bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ tâm lý học. Sau khi hoàn thành chương trình cao học cần phải thực tập trong lĩnh vực chuyên môn khoảng một đến hai năm. Ở nước ngoài như Hoa Kỳ chẳng hạn, cần phải tham gia các kỳ thi đánh giá để có chứng chỉ hành nghề, như vậy mới được coi là một nhà tâm lý học.

Đào tạo tâm lý học là quá trình trang bị cho sinh viên những kiến thức, kỹ năng và thái độ cần thiết để trở thành một nhà tâm lý học chuyên nghiệp. Nội dung đào tạo bao gồm kiến thức cơ bản về tâm lý học, kiến thức chuyên ngành và kỹ năng thực hành. Phương pháp đào tạo sử dụng nhiều phương pháp khác nhau, bao gồm giảng dạy lý thuyết, thực hành và nghiên cứu. Đào tạo tâm lý học ở Việt Nam được thực hiện ở các trình độ cao đẳng, đại học, thạc sĩ và tiến sĩ. Sinh viên tốt nghiệp ngành tâm lý học có thể làm việc ở nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm tư vấn tâm lý, trị liệu tâm lý, nghiên cứu tâm lý học, giảng dạy tâm lý học, quản lý nhân sự, marketing, truyền thông.